Dojo
Słowo dojo może być tłumaczone jako "miejsce drogi" albo "miejsce oświecenia". To czyni oczywistym fakt, że słowo dojo oznacza więcej niż halę treningową czy miejsce ćwiczeń.
Jak wiemy dojo japońskich sztuk wojennych powstało podczas gdy Bushi (klasa wojowników) zetknęła się po raz pierwszy z filozofią Zen i jej propagatorami. Bushi odnaleźli w buddyjskim Zen filozofię pasującą do ich codziennych zmagań i trening przydatny w rozwijaniu dyscypliny umysłu i ciała, które wojownicy zawsze cenili. Nauczyciele Zen w swych naukach dla pragmatycznie nastawionych Bushi także używali analogii i powiązań ze sztukami wojennymi. Żołnierz i mnich potrzebują tych samych przymiotów: nieustraszoności, braku przywiązania do świata zewnętrznego i do samego siebie, energii w działaniu i zobowiązania do kontynuowania swych działań do końca. Obydwaj potrzebują stanu umysłu wolnego od wszystkich pokus, myśli płynących bez przeszkód, obydwaj poddali się ciężkiemu treningowi. Gdy Zen zostało szerzej zaakceptowane i w końcu zaadoptowane przez wiodące autorytety, jego wpływ na sztuki wojenne wzrósł. Z czasem, sztuki wojenne zaczęły być postrzegane nie tylko jako metody walki, ale jako metody rozwoju samego siebie.
Ta tradycja ma odbicie w doktrynie japońskiego Budo (sztuk wojennych). Aikido jest Budo, i jak ono przyjęło tę tradycję. Wszyscy adepci Aikido dążą nie tylko do nauki technik samoobrony, ale także do przemiany nas samych w lepszych ludzi. Nawet bez silnego nacisku na Zen, współczesne dojo jest powszechnie rozpoznawane jako miejsce do ulepszania ludzkiego charakteru poprzez ścisłą dyscyplinę treningu umysłowo - cielesnego. Jesteśmy za to dłużni Bushi i naukom Zen.
Ulubione powiedzenie O'Sensei to "Masakatsu agatsu" - prawdziwe zwycięstwo to zwycięstwo z samym sobą. Dojo to specjalne miejsce gdzie ćwiczymy dla zwycięstwa nad samym sobą.
W dojo
Typowe dojo powinno mieć kilka elementów, o których powinniśmy pamiętać. W szczególności, niektóre obszary dojo mają znaczenie, o których powinieneś wiedzieć. Następujący rysunek i definicje będą pomocne.
1. Kamiza: dosłownie "siedzenie boga", kamiza to "przód" dojo i kierunek, w którym adepci Aikido siadają i kłaniają się na początku i na końcu zajęć. Kamiza w dojo Aikido zazwyczaj będzie miała powieszony zwój z kaligrafią i fotografią O'Sensei Morihei Ueshiba. Może też mieć małą kapliczkę albo kamidana (ołtarzyk) w tradycji Shinto - roślinną kompozycję, półkę na broń treningową czy inne przedmioty, w zależności od orientacji dojo. Kamiza może też być nazywana shomen - głowa lub centrum.
2. Shimoza: "dolna" ściana, naprzeciw kamiza.
3. Joseki: "wysokie" siedzenie, prawa strona dojo, gdy jesteś zwrócony twarzą do kamiza. Gdy uczniowie siedzą w szeregu, powinni siedzieć w kolejności według stopni - adepci wyżsi stopniem od strony joseki.
4. Shimoseki: "niskie" siedzenie, shimoseki to lewa strona dojo, gdy jesteś zwrócony twarzą do kamiza. Niżsi stopniem uczniowie i początkujący powinni siedzieć po tej stronie.
5. Tatami: z technicznego punktu widzenia tatami to splecione słomiane maty, tradycyjne pokrycie podłoża w japońskim dojo jak i w domu. Współczesne dojo zazwyczaj używają różnych rodzajów mat piankowych, które są łatwiejsze w utrzymaniu i trwalsze.
Inne rzeczy, jakie znajdziesz oczywiście w swoim dojo to pomieszczenie biurowe, szatnie i toalety. Z czasem zapoznasz się ze swoim dojo i jego częściami.
Obowiązki w dojo
Jako członek dojo cieszysz się różnymi przywilejami. Jesteś także obciążony różnymi obowiązkami wspólnie z innymi adeptami:
Obowiązki: nie jest dobrym myślenie, że dojo to rodzaj klubu zdrowia gdzie możesz zapłacić za poinstruowanie i oczekiwać otrzymania tak wiele jak to możliwe. Nie płacisz za instrukcje w dojo: nauki jakie otrzymasz, których twój sensei uczył się z wielkim wysiłkiem i przez wiele lat są bezcenne. Twoje opłaty w dojo zapewniają po prostu utrzymanie pomieszczeń i kontynuację istnienia. Reguluj swoje opłaty na czas, bez ponaglania. Nie stawiaj swojego instruktora w kłopotliwej sytuacji, kiedy musi prosić cię o pieniądze. Nie zwlekasz z zapłatą lekarzowi czy innemu profesjonaliście, który świadczy ci usługi, traktuj tak samo swojego sensei. Spóźnienie lub zwlekanie z płatnością jest oznaką braku szacunku nie tylko dla twojego nauczyciela, ale także dla dojo i pozostałych uczniów.
Czyszczenie: jako członek dojo będziesz zobowiązany do uczestnictwa w sprzątaniu i utrzymaniu urządzeń. To nie jest próba wykorzystania cię przez instruktora do czerpania korzyści z twojej pracy. To z jednej strony czysta, praktyczna potrzeba, a z drugiej to w tym samym stopniu część twojego treningu, ·co ćwiczenie technik Aikido. Zaangażuj się w dojo. Podwiń rękawy, przyłóż ręce i pracuj ciężko na każdym calu dojo - wtedy staniesz się jego częścią. Bardzo miło jest mówić o szczytnych koncepcjach jak "zwycięstwo nad samym sobą", ale gdy toalety są zawsze brudne, jest jasne, że nasze słowa są puste.
Etykieta w dojo
- Szanuj dojo, instruktorów i innych adeptów: oni umożliwiają ci trening.
- Gdy wchodzisz do dojo zdejmij buty i ustaw je starannie na półce na obuwie.
- Gdy trwa trening poruszaj się i mów cicho, aby nie przeszkadzać.
- Kłaniaj się, gdy wchodzisz i wychodzisz z miejsca ćwiczeń.
- Zgłaszaj na ochotnika swoją pomoc w utrzymaniu dojo w czystości. Jeśli widzisz coś, co wymaga wyczyszczenia, po prostu zrób to. Jeśli nie możesz powiedz komuś, kto będzie mógł.
- Nie jedz, nie pij i nie żuj gumy w dojo.
- Nie czekaj na ponaglenia do zapłaty twych opłat.
- Zawsze pozostawaj czujny na punkcie bezpieczeństwa pożarowego i osobistego. Zwracaj uwagę, kto wchodzi i wychodzi z dojo, i z jakiego powodu.
- Dąż do utrzymania w dojo atmosfery powagi, ale i serdeczności.
Sensei – nauczyciel
Sensei, nauczyciel jest kimś, z kim nowy adept Aikido wiąże się relacją wzajemnego zaufania. Wierzy, że sensei nauczy go sztuki Aikido podług swych najwyższych możliwości. I wzajemnie, sensei wierzy, że adept będzie ćwiczył bezpiecznie i pilnie, uczył się z całego serca i zachowywał tak jak tego wymaga Aikido. Sensei dosłownie oznacza "tego, który urodził się wcześniej". Nie dotyczy to wieku, twój sensei w rzeczywistości może być młodszy od adepta. "Urodzony wcześniej" oznacza, że sensei wkroczył na ścieżkę Aikido wcześniej i już tam był gdzie dopiera zmierza nowy adept. Sensei jest przewodnikiem. Nie trzeba być mu ślepo uległym, ale powinno się okazywać mu szacunek, cierpliwość i posłuszeństwo. Sensei jest kimś, kto w drodze wielu poświęceń, wyrzeczeń a czasami ryzykując własnym zdrowiem nauczył się tej sztuki walki i zgodził się dzielić nią z innymi. Sensei jest łącznikiem z pokoleniami nauczycieli, aż do O'Sensei i dalej. Traktuj to połączenie jako bezcenny skarb. Gdy twój sensei mówi, słuchaj i patrz uważnie. Nie wszystko na treningu Aikido będzie ci przekazane werbalnie. Nie jest dobrym nauczycielem ten, który odczuwa potrzebę wyjaśniania każdego szczegółu swych instrukcji słowami. Bądź cierpliwy i trenuj pilnie. Wiedza raz osiągnięta stanie się twoją. To jest przekazywanie wiedzy isshin den shin, z umysłu do umysłu.
Etykieta w stosunku do sensei
Etykieta nie jest po prostu martwą tradycją czy zwyczajem: to żywa metoda treningu samego w sobie. Obserwuj ją bardzo uważnie.
1. Zwracaj się do nauczyciela zawsze sensei.
2. Kłaniaj się instruktorowi na powitanie, a także na pożegnanie i zakończenie rozmowy. Kiedy twój instruktor cię wzywa odpowiadaj "hai" szybko i z szacunkiem.
3. Gdy twój instruktor mówi, słuchaj i patrz bezpośrednio na niego. Gdy ty mówisz do swego instruktora, mów bezpośrednio i uważnie.
4. Japońska tradycja mówi, że uczeń powinien iść nieco z tyłu, po lewej stronie nauczyciela (lewa tylna strona była najtrudniejsza do szybkiej obrony dla wojownika, więc uczeń powinien tam iść by chronić swego mistrza). Gdyby twój nauczyciel nie wymagał zachowywania tego starego zwyczaju, to najlepszy sposób do rozwijania twej zdolności zachowywania odpowiedniego ma-ai (dystansu) i okazania szacunku.
5. Zachowuj takie same zasady grzeczności i bycia zaszczyconym w stosunku do swojego sensei, jakie zachowałbyś w stosunku do każdej innej osoby godnej szacunku.